หลักการและข้อเสนอของจีนในการปฏิรูปองค์การการค้าโลก หรือ WTO (World Trade Organization) ซึ่งมีประเด็นที่น่าสนใจดังนี้
๑. เมื่อวันที่ ๒๓ พ.ย.๖๑ กระทรวงพาณิชย์จีนออกหนังสือแสดงจุดยืน ว่าด้วยการปฏิรูปองค์การการค้าโลกของจีน โดยได้ชี้แจงหลักการ ๓ ประการ และข้อเสนอ ๕ ข้อของจีนว่าด้วยการปฏิรูปองค์การการค้าโลก โดยนายหวัง โซ่วเหวิน รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์จีน รองผู้แทนการเจรจาการค้าระหว่างประเทศของจีน กล่าวว่า ภายใต้สถานการณ์ที่เศรษฐกิจโลกปรับตัวเชิงลึก ลัทธิโดดเดี่ยวและอนุรักษ์นิยมกำลังกลายเป็นกระแส ส่งผลให้ระบบการค้าพหุภาคีได้รับผลกระทบอย่างมากนั้น
๑.๑ จีนขอเสนอหลักการพื้นฐาน ๓ ประการว่าด้วยการปฏิรูปองค์การการค้าโลก ได้แก่ (๑) การปฏิรูปองค์การการค้าโลกควรยึดมั่นในคุณค่าของหลักการค้าพหุภาคี ไม่เหยียดหยาม และเปิดกว้าง (๒) การปฏิรูปองค์การการค้าโลกควรรักษาผลประโยชน์ด้านการพัฒนาของประเทศกำลังพัฒนา และ (๓) การปฏิรูปองค์การการค้าโลกควรปฏิบัติตามกลไกการตัดสินด้วยการหารือเพื่อบรรลุความเห็นร่วมกัน
๑.๒ นอกจากนี้ จีนยังได้เสนอข้อเสนอ ๕ ประการเกี่ยวกับการปฏิรูปองค์การการค้าโลก ได้แก่ (๑) การปฏิรูปองค์การการค้าโลกควรรักษาบทบาทการเป็นช่องทางการค้าหลักของระบบการค้าพหุภาคี (๒) การปฏิรูปองค์การการค้าโลกควรแก้ปัญหาสำคัญเกี่ยวกับความอยู่รอดขององค์การการค้าโลก (๓) การปฏิรูปองค์การการค้าโลกควรแก้ปัญหาด้านความยุติธรรมของกฎเกณฑ์การค้า (๔) การปฏิรูปองค์การการค้าโลกควรรักษานโยบายพิเศษของประเทศกำลังพัฒนา และ (๕) การปฏิรูปองค์การกาค้าโลกควรเคารพรูปแบบการพัฒนาของประเทศสมาชิก
๒. ย้อนไปเมื่อวันที่ ๑๘ ก.ย.๖๑ คณะกรรมการสหภาพยุโรปได้ประกาศข้อเสนอ เบื้องต้นเกี่ยวกับการปฏิรูปองค์การการค้าโลก หรือ WTO โดยมีเป้าหมายเพื่อให้กฎระเบียบของ WTO สอดคล้องกับความท้าทายหลากหลายรูปแบบในระหว่างการพัฒนาเศรษฐกิจโลก ทั้งนี้ คณะกรรมการสหภาพยุโรประบุในแถลงการณ์ฉบับหนึ่งว่า สหภาพยุโรปเป็นผู้สนับสนุนระบบการค้าพหุภาคี ข้อเสนอด้านการปฏิรูปดังกล่าวได้กล่าวถึง ๓ ขอบข่ายสำคัญ ได้แก่ (๑) ปรับปรุงกฎระเบียบด้านการค้าระหว่างประเทศเพื่อสอดคล้องกับความต้องการของการพัฒนาเศรษฐกิจโลกในปัจจุบัน (๒) ส่งเสริมบทบาทการดูแลจัดการขององค์การการค้าโลก และ (๓) ขจัดสภาวะชะงักงันของกลไกแก้ไขข้อขัดแย้งขององค์การการค้าโลก
๓. ข้อสังเกต เมื่อวันที่ ๒๗ ก.ย.๖๑ องค์การการค้าโลก หรือ WTO ประกาศว่า ข้อขัดแย้งทางการค้าระหว่างประเทศเศรษฐกิจสำคัญมีความตึงเครียดเพิ่มขึ้น ประกอบกับประเทศพัฒนาแล้วปรับนโยบายเงินตรา จึงทำให้ต้องปรับลดประมาณการณ์อัตราการเติบโตทางการค้าของโลกในปีนี้และปีหน้าให้ต่ำลง โดยปีนี้ปรับลดลงจาก ๔.๔% เป็น ๓.๙% และปีหน้าลดลงจาก ๔.๐% เป็น ๓.๗% โดย นายโรแบร์โต อาเซเวโด้ ผู้อำนวยการองค์การการค้าโลก กล่าวว่า แม้การค้าทั่วโลกยังรักษาการเติบโตอยู่ แต่ข้อขัดแย้งทางการค้าได้ส่งผลกระทบต่อสถานการณ์การค้าแล้ว เขากล่าวว่า สำหรับรัฐบาลต่าง ๆ ในปัจจุบัน การแสวงหาวิธีแก้ไขและการยับยั้งชั่งใจเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง
บทสรุป
ท่าทีของจีนในการปฏิรูปองค์การการค้าโลก หรือ WTO สอดรับกับกระแสที่สหภาพยุโรปกำลังพิจารณาจัดทำแผนงานที่ละเอียดในเรื่องดังกล่าวเช่นกัน ซึ่งเป็นผลต่อเนื่องมาจากการที่นายโรเบอร์โต อาเซเวโด ผู้อำนวยการองค์การการค้าโลก เตือนสหรัฐฯ เมื่อวันที่ ๑ ก.ย.๖๑ ว่า หากสหรัฐฯ ถอนตัวออกจาก WTO (องค์การการค้าโลก) จะทำให้บริษัทสหรัฐฯในประเทศต่างๆ ทั่วโลก ตกอยู่ในภาวะวุ่นวาย หลังจากเมื่อวันที่ ๓๐ ส.ค.๖๑ นายโดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ได้ขู่ว่า หาก WTO ไม่เปลี่ยนรูปแบบในการปฏิบัติต่อสหรัฐฯ สหรัฐฯ จะถอนตัว (แต่การถอนตัวจาก WTO ต้องให้รัฐสภาผ่านร่างมติร่วมกัน) ทั้งนี้ ผู้อำนวยการ WTO ยังได้แสดงความเห็นว่า ปัจจุบัน ยอดการค้าของสหรัฐฯ คิดเป็นประมาณ ๑๑% ของการค้าทั่วโลก หากสหรัฐฯ ถอนตัวออกจาก WTO จริง จะสร้างความเสียหายให้กับทั้งสหรัฐฯ และการค้าโลกเป็นอย่างมาก
ประมวลโดย : พลตรีไชยสิทธิ์ ตันตยกุล
ข้อมูลจากเว็บไซต์
http://www.chinadaily.com.cn/a/201811/22/WS5bf5e20aa310eff30328a419.html
http://thai.cri.cn/20181124/9fb4720e-6c73-9ae1-63d1-488ee417aef6.html
http://thai.cri.cn/20180919/6aeccc61-c87a-4c2f-a3b6-83c9122624f3.html
http://thai.cri.cn/20180903/63a3cc0a-9393-4f7a-9141-8edd7adffe2b.html
http://thai.cri.cn/20180831/d2408c02-c6ce-41d2-a9d5-a4ce97e1e957.html
http://thai.cri.cn/20180928/b5211caf-86f8-2a90-2cae-3d4b1349ecd5.html
https://www.nytimes.com/reuters/2018/11/19/business/19reuters-usa-trade-wto-china.html