ความเคลื่อนไหวทางการทหารกรณีการซ้อมรบร่วมระหว่างจีนกับรัสเซีย ภายใต้รหัส “ตงฟาง-๒๐๑๘” (东方 หรือ Dongfang-2018 or East-2018) หรือ Vostok-2018 ในภาษารัสเซีย ซึ่งมีประเด็นที่น่าสนใจดังนี้
๑. เมื่อวันที่ ๑๑ ก.ย.๖๑ มีการซ้อมรบร่วมจีน-รัสเซีย ภายใต้รหัส “ตงฟาง-๒๐๑๘” โดยได้เปิดฉากขึ้นอย่างเป็นทางการ ที่เขตซาเบย์คาลสกี เครย์ (Zabaykalskiy Kray) ของรัสเซีย ในระหว่างวันที่ ๑๑ - ๑๕ ก.ย.๖๑ ซึ่งเจ้าหน้าที่ทางทหารของจีนกับรัสเซียจะได้มีการประสานงานกันอย่างใกล้ชิด และปฏิบัติการซ้อมรบร่วมระดับยุทธศาสตร์ครั้งยิ่งใหญ่อย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน
๒. การซ้อมรบ "ตงฟาง-๒๐๑๘" ถือเป็น ๑ ใน ๔ การซ้อมรบทางยุทธศาสตร์ของกองทัพรัสเซีย และมีความสำคัญในระบบการซ้อมรบของกองทัพรัสเซีย ตามฉันทามติที่ตกลงกันไว้ระหว่างจีนกับรัสเซีย ซึ่งกองทัพจีนจะร่วมปฏิบัติการซ้อมรบร่วมระดับยุทธศาสตร์ครั้งนี้ที่รัสเซียในช่วงระหว่างปลายเดือน ส.ค.๖๑ ถึงช่วงกลางเดือนก.ย.๖๑ โดยจีนจะส่งเจ้าหน้าที่ทหารราว ๓,๒๐๐ นาย พร้อมยานยนต์ติดอาวุธประเภทต่างๆกว่า ๑,๐๐๐ คัน ตลอดจนยานบินชนิดปีกตรึง (Fixed-wing plane) และเฮลิคอปเตอร์ ๓๐ ลำ เข้าร่วมการซ้อมรบครั้งนี้
๓. ข้อสังเกต เกี่ยวกับการฝึกซ้อมรบร่วมระหว่างจีน-รัสเซีย ที่ผ่านมา อันเป็นผลมาจากเมื่อ ปี ๒๐๑๓ (พ.ศ.๒๕๕๖) ซึ่ง พลเอก ฝาง เฟิงฮุย ขณะดำรงตำแหน่งสมาชิกคณะกรรมาธิการทหารกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนและประธานเสนาธิการทหารใหญ่ของจีน ได้เดินทางไปเยือนรัสเซียอย่างเป็นทางการ โดยได้พบปะหารือกับ พลเอก วาเลริย์ เกราสิมอฟ เสนาธิการใหญ่กองทัพรัสเซีย โดยได้มีการจัดการเจรจากัน และได้ร่วมกันลงนามในเอกสารว่าด้วยโครงการจัดการซ้อมรบผสมระหว่างกองทัพของทั้งสองประเทศ เมื่อวันที่ ๑ ก.ค.๕๖ นอกจากนี้ ประธานเสนาธิการทหารใหญ่จีน ยังได้กล่าวว่า การซ้อมรบผสมระหว่างจีน-รัสเซียไม่ได้พุ่งเป้าไปยังฝ่ายที่สาม แต่มีวัตถุประสงค์เพื่อขยายความร่วมมือด้านการฝึกซ้อมระหว่างสองกองทัพให้ลงลึกยิ่งขึ้น เพิ่มความสามารถด้านการประสานงานปฏิบัติการทางการทหารให้สูงขึ้น เพื่อแสดงบทบาทในการรักษาความมั่นคงและเสถียรภาพระดับภูมิภาค
๓.๑ สำหรับการฝึกซ้อมรบร่วมจีน-รัสเซียเมื่อปี ๒๐๑๗ (พ.ศ.๒๕๖๐) เป็นการซ้อมรบทั้งทางบกและทางทะเล สำหรับการซ้อมรบทางทะเล จีนได้จัดส่งเรือขับไล่จรวด เรือรบป้องกันจรวด เรือรบเสริมกำลัง เรือรบกอบกู้ และเฮลิคอปเตอร์ประจำเรือรบ ๒ ลำ ส่วนรัสเซียได้จัดส่งเรือต่อต้านเรือดำน้ำขนาดใหญ่ เรือรบป้องกัน เรือรบกอบกู้ เฮลิคอปเตอร์ประจำเรือรบ ๒ ลำ รวมทั้งทหารจำนวนหนึ่ง โดยเมื่อวันที่ ๑๘ มิ.ย.๖๐ กองเรือจีนแล่นทางออกจากเมืองซานย่า มณฑลไห่หนาน เข้าร่วมการฝึกซ้อมดังกล่าว และได้เดินทางถึงท่าเรือบัลตีสก์ (Baltiysk) รัสเซียในวันที่ ๒๑ ก.ค.๖๐ มีกำลังทหารเรือจีนและรัสเซียร่วมกันจัดการฝึกซ้อมระยะแรกตั้งแต่วันที่ ๒๕ ก.ค.๖๐ ซึ่งทั้งสองฝ่ายได้ฝึกการยิงปืนใหญ่ทางทะเล การป้องกันทางอากาศ การร่วมกันช่วยเหลือทางทะเล และการกู้ภัยเรือเกิดอุบัติเหตุ เป็นต้น
๓.๒ หากย้อนไปเมื่อวันที่ ๒๘ ก.ค.๕๙ พันเอกอาวุโส หยัง หยู่จน โฆษกกระทรวงกลาโหมจีนประกาศในการแถลงข่าวว่า ทหารเรือจีนกับรัสเซียได้จัดการซ้อมรบร่วมที่น่านน้ำทะเลจีนใต้ในเดือน ก.ย.๕๙ ตามข้อตกลงของทั้งสองฝ่าย ทหารเรือจีนกับรัสเซียได้จัดการซ้อมรบร่วมรหัส “ไห่ซ่างเหลียนเหอ-๒๐๑๖” บริเวณน่านน้ำและน่านฟ้าที่เกี่ยวข้องของทะเลจีนใต้ นับเป็นครั้งแรกที่จีนกับรัสเซียจัดการซ้อมรบที่น่านน้ำทะเลจีนใต้ แม้ว่าการซ้อมรบในครั้งนั้น เป็นการซ้อมรบที่จัดขึ้นเป็นประจำ ที่สำคัญก็เพื่อกระชับความร่วมมือระหว่างทหารสองประเทศให้ก้าวหน้าไป รวมทั้งเสริมความสามารถในการรับมือกับภัยคุกคามทางทะเล และการซ้อมรบครั้งนี้ไม่เจาะจงต่อประเทศที่สาม
บทสรุป
การซ้อมรบครั้งนี้ เป็นการซ้อมรบในลักษณะที่เคยจัดขึ้นเป็นประจำ แต่อาจมีความแตกต่างที่ขนาดของกำลังที่เข้าร่วมซ้อมและเป็นปฏิบัติการซ้อมรบร่วมระดับยุทธศาสตร์ครั้งยิ่งใหญ่อย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน โดยฝ่ายจีนได้แสดงท่าทีที่ยินดีต่อการใช้ความพยายามร่วมกันกับรัสเซีย และจะปฏิบัติตามความเห็นพ้องต้องกันในประการต่างๆ ที่ผู้นำสองประเทศบรรลุไว้ รวมทั้งจะส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างทหารสองประเทศให้พัฒนาไปสู่ระดับที่ลึกและกว้างขวางยิ่งขึ้น ทั้งนี้ จีนกับรัสเซียต่างเป็นประเทศเพื่อนบ้านที่ดีต่อกันและยังคงความหุ้นส่วนความร่วมมือทางยุทธศาสตร์ในทุกด้านอยู่ต่อไป โดยทั้งจีนและรัสเซียต่างเห็นพ้องกันที่จะส่งเสริมความร่วมมือในด้านต่างๆ ระหว่างกันเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะการสร้างคุณูปการเพื่อสันติภาพและเสถียรภาพของภูมิภาคนี้
ประมวลโดย : พันเอกไชยสิทธิ์ ตันตยกุล
ข้อมูลจากเว็บไซต์
http://thai.cri.cn/247/2013/07/02/233s211281.htm
http://thai.cri.cn/247/2014/11/19/102s226930.htm
http://thai.cri.cn/247/2016/07/29/42s244531.htm
http://thai.cri.cn/247/2016/07/29/42s244531.htm
http://thai.cri.cn/247/2018/09/11/233s271042.htm
https://www.dw.com/en/vostok-2018-russia-lets-the-war-games-with-china-begin/a-45435748
https://edition.cnn.com/2018/09/11/asia/xi-putin-china-russia-intl/index.html
https://freebeacon.com/national-security/chinese-military-joining-russians-nuclear-war-games/