จีนศึกษา วันพฤหัสบดีที่ ๒๔ มิ.ย.๖๔ เกี่ยวกับจุดเริ่มต้นที่สำคัญของการพัฒนาวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีของจีนในยุคใหม่ (ตอนที่ ๒ - จบ) ซึ่งมีประเด็นที่น่าสนใจดังนี้
๑. หลังจากการสถาปนาจีนยุคใหม่เพียง ๑ เดือน สถาบันวิทยาศาสตร์จีน (中国科学院 / Chinese Academy of Sciences : CAS) ได้ก่อตั้งขึ้น และรัฐได้มอบภารกิจให้ CAS เป็นผู้นำกองกำลังวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของประเทศ และส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ทำให้ CAS ได้กลายเป็นศูนย์กลางของการวิจัยทางวิทยาศาสตร์แห่งชาติ และ "หัวรถจักร" (“火车头”) เป็นผู้นำการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไปทั่วประเทศ โดยมีส่วนสนับสนุนอย่างมากต่อวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เศรษฐกิจ สังคม และการป้องกันประเทศของจีนยุคใหม่ นับตั้งแต่การปฏิรูปและการเปิดตัว CAS ได้มุ่งมั่นที่จะก้าวไปข้างหน้าและมีบทบาทสำคัญในการปฏิรูประบบวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีและการสร้างระบบนวัตกรรมแห่งชาติ ประวัติของCAS เป็นส่วนสำคัญของประวัติศาสตร์การพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสมัยใหม่ในประเทศจีน และสามารถกล่าวได้ว่าเป็นตัวอย่างที่ดีของยุคหลังมาช้านาน การพัฒนาของ CAS ในช่วง ) ๗๐ ปีที่ผ่านมาได้แสดงให้เห็นเส้นทางของการสำรวจทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การปฏิรูป นวัตกรรมและการพัฒนาในประเทศจีน ในบริบทของการดำเนินการตามกลยุทธ์การพัฒนาที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรมของประเทศ ในโลกปัจจุบันที่นวัตกรรมดั้งเดิมและเทคโนโลยีที่สำคัญมีความเด็ดขาดมากขึ้น CASในฐานะกองกำลังวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเชิงยุทธศาสตร์ระดับชาติจึงมีบทบาทสำคัญมากขึ้น
๒. พรรคฯ และรัฐบาลจีนเริ่มจัดตั้งระบบนวัตกรรมแห่งชาติขึ้นเป็นเป้าหมายเชิงนโยบาย เมื่อวันที่ ๒๐ ส.ค.๔๒ คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนและคณะรัฐมนตรีได้ประกาศการตัดสินใจเกี่ยวกับการเสริมสร้างนวัตกรรมทางเทคโนโลยี การพัฒนาเทคโนโลยีชั้นสูง และการทำให้อุตสาหกรรมเป็นจริง โดยเสนอให้ส่งเสริมการสร้างระบบนวัตกรรมแห่งชาติภายใต้โครงร่างของแผนพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีระยะกลางและระยะยาวแห่งชาติ (พ.ศ.๒๕๔๙ - ๒๕๖๓) ซึ่งกำหนดขึ้นในปี พ.ศ. ๒๕๔๘ เพื่อส่งเสริมการสร้างระบบนวัตกรรมแห่งชาติที่มีลักษณะเฉพาะของจีนอย่างครอบคลุม ต่อมาในปี พ.ศ.๒๕๕๕ คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนและคณะรัฐมนตรีได้ประกาศใช้ความคิดเห็นเกี่ยวกับการปฏิรูประบบวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นและการเร่งรัดการก่อสร้างระบบนวัตกรรมแห่งชาติ โดยย้ำว่าภายในปี พ.ศ.๒๕๖๓ ระบบนวัตกรรมแห่งชาติ ด้วยลักษณะจีนที่ปรับให้เข้ากับระบบเศรษฐกิจตลาดสังคมนิยมและสอดคล้องกับกฎหมายของการพัฒนาทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีจะเสร็จสมบูรณ์โดยทั่วไป
๓. เมื่อวันที่ ๑๗ ก.ค.๕๖ เลขาธิการสี จิ้นผิง ได้ตรวจสอบ CAS และได้หารือกับนักวิจัยทางวิทยาศาสตร์ โดยยืนยันอย่างเต็มที่ถึงความสำเร็จด้านนวัตกรรมของ CAS มานานกว่า ๖๐ ปี และกล่าวสุนทรพจน์สำคัญโดยเรียกร้องให้ CAS ต้องคำนึงถึงความรับผิดชอบและเป็นผู้นำในการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีอย่างก้าวกระโดด เป็นผู้นำในการสร้างสรรค์ด้านนวัตกรรมแห่งชาติรวมทั้งเป็นผู้นำในการสร้างวิทยาศาสตร์ระดับสูงของประเทศ และคลังสมอง ( Think Tank) ด้านเทคโนโลยีตลอดจนเป็นผู้นำในการสร้างสถาบันวิจัยทางวิทยาศาสตร์ระดับโลก และในปี พ.ศ.๒๕๕๗ ภายใต้การแนะนำของเลขาธิการสี จิ้นผิง นั้น CAS ได้ดำเนินการตามแผน ปฏิบัติการครั้งแรก โดยในอีก ๑๕ ปีข้างหน้าคือภายในปี ค.ศ.๒๐๓๐ (พ.ศ.๒๕๗๓) การบรรลุเป้าหมาย "สี่อันดับแรก" (“四个率先”) อย่างครบถ้วน ได้แก่ (๑) เป็นผู้นำในการบรรลุการพัฒนาอย่างก้าวกระโดดของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (๒) เป็นผู้นำในการยกระดับความสามารถด้านนวัตกรรมแห่งชาติ (๓) เป็นผู้นำในการสร้างคลังสมองด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีระดับสูงของประเทศ และ (๔) เป็นผู้นำในการสร้าง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์ระดับโลก ซึ่งแผน "ปฏิบัติการครั้งแรกยังเป็นการประเมินตนเองและการวางแผนของ CAS เพื่อบรรลุภารกิจในอีกไม่กี่ทศวรรษข้างหน้า และเป็นการดำเนินการปฏิรูปที่ดำเนินการโดย CAS ในการเผชิญกับยุคใหม่และ ภารกิจใหม่ที่ได้รับจากรัฐ
บทสรุป
สถาบันวิจัยทางวิทยาศาสตร์แห่งชาติจีน (CAS) ได้พัฒนาขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการเชิงยุทธศาสตร์ระดับชาติ รวมทั้งแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีขั้นพื้นฐาน และมองทิศทางของประเทศไปข้างหน้าเพื่อพัฒนาแนวปฏิบัติที่เหมาะสมกับสภาพเส้นทางการพัฒนาของจีน
ประมวลโดย พลตรี ไชยสิทธิ์ ตันตยกุล
https://www.sciping.com/32768.html
