ความเคลื่อนไหวของความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับญี่ปุ่น กรณีที่จีนได้จัดการประชุมวิชาการในโอกาสลงนาม "สนธิสัญญาว่าด้วยสันติภาพและการเป็นมิตรจีน-ญี่ปุ่น” ครบรอบ ๔๐ ปี ซึ่งมีประเด็นที่น่าสนใจดังนี้
๑. เมื่อวันที่ ๑๑ ส.ค.๖๑ มีการประชุมเสวนาทางวิชาการในโอกาสลงนาม "สนธิสัญญาว่าด้วยสันติภาพและการเป็นมิตรจีน-ญี่ปุ่น" ครบรอบ ๔๐ ปี โดยจัดขึ้นที่กรุงปักกิ่งของจีน มีนักวิชาการและบุคคลจากหลายวงการ ทั้งจีนและญี่ปุ่นกว่า ๑๐๐ คน เข้าร่วมการประชุมและแสดงความคิดเห็น พร้อมข้อเสนอที่เกี่ยวกับการผลักดันความสัมพันธ์จีน-ญี่ปุ่น ให้กลับคืนสู่ทิศทางการพัฒนาที่ถูกต้อง และส่งเสริมการพัฒนาในระยะยาว
๒. การเสวนาในครั้งนี้จัดขึ้นโดยสำนักงานญี่ปุ่นศึกษา สภาสังคมศาสตร์ของจีน ร่วมกับสมาคมกิจการการต่างประเทศสาธารณะแห่งประเทศจีน โดยมี นายไต้ ปิ่งกั๋ว อดีตมนตรีแห่งชาติ กล่าวคำปราศรัยในพิธีเปิดเสวนา นายยูกิโอะ ฮะโตยามะ (Hatoyama Yukio) อดีตนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นร่วมประชุม และกล่าวคำปราศรัยว่าด้วย "สนธิสัญญาว่าด้วยสันติภาพและการเป็นมิตรจีน-ญี่ปุ่น" ที่ลงนามโดยรัฐบาลทั้ง ๒ ประเทศเมื่อวันที่ ๑๒ ส.ค.๑๙๗๘ (พ.ศ.๒๕๒๑) ซึ่งเป็น ๑ ใน ๔ เอกสารสำคัญทางการเมืองที่มีบทบาท ในการพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับญี่ปุ่น
๓. ก่อนหน้านี้มีสัญญาณในเชิงบวกของความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับญี่ปุ่น กล่าวคือ
๓.๑ เมื่อวันที่ ๑๒ ส.ค.๖๑ ซึ่งเป็นวันครอบรอบ ๔๐ ปีแห่งการทำสนธิสัญญาว่าด้วยสันติภาพและมิตรภาพจีน-ญี่ปุ่น ในโอกาสนี้ นายหลี่ เค่อเฉียง นายกรัฐมนตรีจีน กับ นายชินโซ อาเบะ นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น ต่างส่งสารแสดงความยินดีให้แก่กัน โดยนายหลี่ เค่อเฉียง ระบุในสารว่า เมื่อ ๔๐ ปีก่อน ผู้นำและนักการเมืองรุ่นอาวุโสของสองประเทศได้มีมติทำสนธิสัญญาว่าด้วยสันติภาพและมิตรภาพจีน-ญี่ปุ่น ซึ่งรับรองหลักการต่างๆ ที่ระบุไว้ในแถลงการณ์ร่วมจีน-ญี่ปุ่นด้วยวิธีทางกฎหมาย ถือเป็นหลักประกันสำคัญที่เกี่ยวกับความสัมพันธ์ของจีน-ญี่ปุ่น ในรอบ ๔๐ ปีที่ผ่านมา ความสัมพันธ์จีน-ญี่ปุ่นดำเนินไปอย่างคืบหน้า นำมาซึ่งความผาสุกแก่ประชาชนทั้งสองประเทศ ทั้งได้สร้างคุณูปการเพื่อความเจริญรุ่งเรืองและเสถียรภาพของภูมิภาคและของโลก ส่วนด้านนายชินโซ อาเบะ ก็ระบุว่า เหล่าบรรพบุรุษที่ยิ่งใหญ่ของญี่ปุ่นกับจีนใน ๔๐ ปีก่อน ได้จารึกเจตนารมณ์แห่งสันติภาพและมิตรภาพไว้ในสนธิสัญญาฯ เพื่อเป็นหลักชี้นำความสัมพันธ์สองประเทศ จากนั้น ญี่ปุ่นกับจีนได้ใช้ร่วมกันเพื่อเดินหน้าความสัมพันธ์สองประเทศจนประสบความสำเร็จที่แท้จริงอย่างกว้างขวาง ทั้งทางการเมือง เศรษฐกิจ วัฒนธรรม และการไปมาสู่กันด้านบุคคลากร
๓.๒ ย้อนไปเมื่อวันที่ ๕ ก.ค.๖๑ นายลู่ คัง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน กล่าวถึงแผนการเยือนจีนของนายชินโซ อาเบะ ก่อนเดือน ต.ค.๖๑ ในที่ประชุมแถลงข่าวว่า จีนได้เชิญนายชินโซ อาเบะ นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นเยือนจีน โดยนายลู่ คัง หวังว่า สองฝ่ายจะใช้ความพยายามร่วมกันเพื่อบรรลุซึ่งเป้าหมายเดียวกัน และสร้างบรรยากาศที่ดีจากการเยือนครั้งนี้ ในขณะที่ นายชินโซ อาเบะ นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นได้วางแผนเดินทางเยือนประเทศจีน เพื่อเจรจากับนายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีน ท่ามกลางความพยายามที่จะปรับปรุงความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศ โดยสำนักข่าวเกียวโดรายงานโดยอ้างแหล่งข่าวจากรัฐบาลญี่ปุ่นว่า นายอาเบะ ก็หวังว่าจะได้เดินทางเยือนจีนโดยเร็วที่สุดหลังเสร็จสิ้นการเลือกตั้งหัวหน้าพรรคในเดือน ก.ย.๖๑ โดยคาดกันว่า นายอาเบะจะได้รับเลือกเป็นหัวหน้าพรรคสมัยที่ ๓ ติดต่อกัน
บทสรุป
ในรอบปีนี้ถือได้ว่า พัฒนาการของความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับญี่ปุ่นเป็นไปในเชิงบวกมากขึ้น โดยเฉพาะการจัดสัมมนาวิชาการของหน่วยงานคลังสมองของทั้งสองประเทศที่จะไปจัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อการกำหนดรูปแบบการดำเนินความสัมพันธ์ระหว่างกัน รวมทั้งการที่จีนเชิญนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นไปเยือนจีนในเดือน ต.ค.๖๑ ทั้งนี้ การเดินทางครั้งล่าสุดที่นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นได้เยือนจีนอย่างเป็นทางการ โดยไม่รวมการเข้าร่วมการประชุมระดับนานาชาตินั้น ต้องย้อนไปถึงเดือน ธ.ค.๕๔ ซึ่งเป็นช่วงที่นายโยชิฮิโกะ โนดะ เป็นนายกรัฐมนตรี โดยคาดว่าในการพบปะหารือกันระหว่างผู้นำจีนกับญี่ปุ่นในเดือน ต.ค.๖๑ ทางจีนจะได้ขอความคิดเห็นเรื่องการจัดการประชุมสุดยอดระดับไตรภาคีกับญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ที่จะจัดในช่วงเดือน ธ.ค.๖๑ ณ กรุงปักกิ่ง อีกด้วย จึงน่าสนใจติดตามความเคลื่อนไหวระหว่างจีนกับญี่ปุ่นต่อไป โดยเฉพาะทิศทางความร่วมมือของจีนกับญี่ปุ่นที่จะมีผลต่อการพัฒนา EEC ของไทย
ประมวลโดย : พันเอกไชยสิทธิ์ ตันตยกุล
ข้อมูลจากเว็บไซต์
http://thai.cri.cn/247/2018/08/13/62s269972.htm
https://www.ryt9.com/s/iq37/2852113
http://thai.cri.cn/247/2018/08/12/233s269955.htm
http://thai.cri.cn/247/2018/07/06/302s268744.htm
http://www.ecns.cn/news/politics/2018-08-13/detail-ifywwxaw2293339.shtml