มีประเด็นที่น่าสนใจดังนี้
๑. เมื่อวันที่ ๒ มิ.ย.๖๒ รัฐบาลจีนได้ประกาศสมุดปกขาวว่าด้วยจุดยืนของจีนในการปรึกษาหารือทางเศรษฐกิจและการค้าระหว่างจีน-สหรัฐฯ โดยได้แนะนำสาระต่าง ๆ เกี่ยวกับการปรึกษาหารือทางเศรษฐกิจและการค้าระหว่างจีน-สหรัฐฯ และบรรยายสรุปจุดยืนของจีนในการปรึกษาหารือทางเศรษฐกิจและการค้าระหว่างจีน-สหรัฐฯ ทั้งนี้ สมุดปกขาวได้ระบุว่า
๑.๑ ตั้งแต่เมื่อเดือน มี.ค.๖๑ เป็นต้นมา เนื่องจากสหรัฐฯ ก่อปัญหาความขัดแย้งทางเศรษฐกิจและการค้าระหว่างจีน-สหรัฐฯ โดยลำพังฝ่ายเดียว จีนจึงจำใจที่จะต้องใช้มาตรการรับมืออย่างมีพลัง เพื่อพิทักษ์ปกป้องประโยชน์ของประเทศชาติและประชาชนอย่างเด็ดเดี่ยวแน่วแน่
๑.๒ จีนยินดีที่จะแก้ไขข้อขัดแย้งทางเศรษฐกิจและการค้าระหว่างสองประเทศด้วยรูปแบบความร่วมมือ และผลักดันให้บรรลุข้อตกลงที่อำนวยประโยชน์แก่กัน และได้ชัยชนะร่วมกัน อย่างไรก็ตาม ความร่วมมือนั้นต้องมีหลักการ และการปรึกษาหารือกันนั้นต้องมีบรรทัดฐาน โดยจีนจะไม่ยอมอ่อนข้อให้ในประเด็นหลักการสำคัญอย่างเด็ดขาด
๒. ข้อสังเกตเกี่ยวกับท่าทีและมาตรการตอบโต้ของจีน
๒.๑ เมื่อวันที่ ๓๑ พ.ค.๖๒ กระทรวงพาณิชย์จีน ได้ประกาศว่า จีนจะจัดตั้งระบบตรวจสอบ บริษัท วิสาหกิจ องค์กร หรือบุคคลที่ไม่รักษากฎเกณฑ์ของตลาด และปิดล้อมบริษัทจีนด้วยจุดมุ่งหมายที่ไม่ใช่เพื่อการค้า รวมทั้งทำลายสิทธิประโยชน์อันชอบด้วยธรรมของบริษัทจีน ให้เข้าไปอยู่ในบัญชี “รายชื่อหน่วยงานและบุคคลที่ไม่น่าเชื่อถือ” เพื่อคุ้มครองสิทธิประโยชน์ที่ชอบด้วยกฎหมายของจีนและตอบโต้สหรัฐฯ
๒.๒ จีนเห็นว่า สหรัฐฯ ไม่มีความจริงใจและยังพยายามกดดันจีนอย่างต่อเนื่อง ดังนั้น จีนจึงถูกบังคับให้ต้องสู้ตอบอย่างมีขี้นตอน โดยได้ประกาศว่า ตั้งแต่เวลา ๐.๐๐ น. ของวันที่ ๑ มิ.ย.๖๒ จีนต้องเก็บภาษีเพิ่ม ๒๕% ๒๐% และ ๑๐% ต่อสินค้าที่นำเข้าจากสหรัฐฯ มูลค่ารวม ๖๐,๐๐๐ ล้านเหรียญสหรัฐฯ รวมทั้งเตือนสหรัฐฯ ว่า อย่าคาดหมายที่จะสามารถควบคุมสถานการณ์โลก โดยดูถูกความสามารถในการรักษาสิทธิประโยชน์และการพัฒนาของจีน รวมทั้งจีนจะไม่อดทนต่อการที่บริษัทผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีระดับสูงของต่างชาติ ใช้แร่หายากที่ผลิตได้ในประเทศจีนเป็นเครื่องมือในการจำกัดและยับยั้งการพัฒนาของจีน
๒.๓ จีนในฐานะประเทศที่มีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับ ๒ ของโลก จะใช้เหตุการณ์ลองมาร์ชปลุกใจ และกระตุ้นให้ปวงชนชาวจีน ฝ่าฟันต่อสู้เพื่อขจัดแรงกดดันต่าง ๆ จากภายนอก และสร้างความเจริญรุ่งเรืองใหม่ของประชาชาติจีน ในขณะที่สหรัฐฯ ได้เสริมการคว่ำบาตรวิสาหกิจวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่เป็นหัวกะทิของจีน รวมทั้งพยายามข่มขู่บรรดาพันธมิตรของสหรัฐฯ ให้แสดงท่าทีเลือกข้าง ตลอดจนใช้วิธีนี้ขัดขวางการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของจีน
บทสรุป
บรรดานักวิชาการต่างให้ความเห็นว่า การที่จีนกับสหรัฐฯ ต่างมีสถานะที่สำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจโลก โดยต่างมีห่วงโซ่อุตสาหกรรมและผ่านการพัฒนามาหลายปี ดังนั้น ทั้งสองฝ่ายจึงควรจะหาทางมีความร่วมมือด้านเศรษฐกิจและการค้าระหว่างกันอย่างใกล้ชิดและพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน ทั้งนี้ เนื่องจากในรายงานอนาคตเศรษฐกิจโลกฉบับล่าสุดจากองค์กรเศรษฐกิจโลกชี้ว่า ข้อขัดแย้งด้านการค้าระหว่างจีนกับสหรัฐฯ มีส่วนทำให้ GDP ของโลกประจำปี ๒๐๒๑ – ๒๐๒๒ (พ.ศ.๒๕๖๔ – ๒๕๖๕) ลดลง ๐.๗% หรือเกือบ ๖๐๐,๐๐๐ ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในขณะที่คลังสมองโลกาภิวัตน์ (CCG) และโครงการคลังสมองของมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย (TTCSP) ของสหรัฐฯ ได้จัดการประชุมประจำปีคลังสมองจีน-โลกครั้งที่ ๔ เมื่อวันที่ ๒๘ พ.ค.๖๒ ที่กรุงปักกิ่ง โดยได้ร่วมประชุมปรึกษาหารือกันเกี่ยวกับการสร้างสรรค์คลังสมองยุค ๔.๐ แห่งโลกาภิวัตน์ และได้เห็นพ้องต้องกันว่า สงครามการค้าไม่มีผู้ชนะ รวมทั้งเห็นว่าการกระทำของสหรัฐฯ จะทำลายการค้าเสรี และส่งผลกระทบทางลบต่อเศรษฐกิจโลก
ประมวลโดย พลตรี ไชยสิทธิ์ ตันตยกุล
ข้อมูลจาก
https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-china/china-white-paper-says-latest-u-s-tariffs-wont-fix-trade-issues-idUSKCN1T301V
https://www.straitstimes.com/asia/east-asia/china-to-issue-white-paper-on-trade-talks-with-us-on-sunday
http://thai.cri.cn/20190602/dd6689bb-a75e-1693-f3d3-9e7f3efbbb90.html
http://thai.cri.cn/20190531/221a3f02-4d1e-564d-ec37-8388a1d0f4b5.html
http://thai.cri.cn/20190529/b1715b21-2f1e-48de-1622-31126d09ae6f.html
http://thai.cri.cn/20190527/dfd69e83-27ca-5a2c-1ab4-e98464d48917.html
http://thai.cri.cn/20190527/bd3e27fb-9c4c-cc61-4dc6-641efcb06d08.html
http://thai.cri.cn/20190529/729eeebf-8d15-d13f-db5b-cb4888aff2eb.html