มีประเด็นที่น่าสนใจดังนี้
๑. เมื่อวันที่ ๑๓ ส.ค.๖๒ สำนักเลขาธิการความร่วมมือจีน-ญี่ปุ่น-เกาหลีใต้ (Secretary-General Trilateral Cooperation Secretariat) ได้จัดสัมมนาเรื่อง “โอกาสความร่วมมือระหว่างสามประเทศ” ขึ้นที่กรุงโซล ประเทศเกาหลีใต้ โดยนายหู เจิ้งเย่ว์ อุปนายกสมาคมการทูตสาธารณะจีนได้รับเชิญและร่วมกล่าวสุนทรพจน์ในงาน นอกจากนี้ ยังมีการพูดคุยและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับนักศึกษาจากจีน ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ที่เข้าร่วมโครงการแลกเปลี่ยน “นักการทูตเยาวชน” ที่สำนักเลขาธิการฯ เป็นฝ่ายจัดงานครั้งนี้ด้วย ทั้งนี้ สำนักเลขาธิการความร่วมมือจีน - ญี่ปุ่น – เกาหลีใต้ ได้ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ.๒๐๑๑ (พ.ศ.๒๕๕๔) มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมความร่วมมือระหว่างทั้ง ๓ ประเทศในด้านต่างๆ และมีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ในกรุงโซล
๒. พัฒนาการของกรอบความร่วมมือจีน-ญี่ปุ่น-เกาหลีใต้ ได้เริ่มต้นขึ้นอีกครั้งเมื่อวันที่ ๑ พ.ย.๕๘ (หลังจากการประชุมฯ ได้สะดุดหยุดลงจากปัญหาความขัดแย้งทางประวัติศาสตร์และปัญหาเขตแดน) โดยจัดให้มีการประชุมความร่วมมือ ๓ ฝ่ายขึ้นที่กรุงโซล ประเทศเกาหลีใต้ เพื่อพัฒนาความสัมพันธ์ ๓ ฝ่าย และแลกเปลี่ยนความร่วมมือด้านต่างๆ ในอนาคต (หลังจากการประชุมสุดยอดครั้งแรกในรอบกว่า ๓ ปี) ซึ่งภายหลังการประชุมฯ ผู้นำของประเทศทั้งสาม ได้แถลงข่าวร่วม และออกปฏิญญาที่จะร่วมกันเสริมสร้างสันติภาพในเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือ (Joint Declaration for Peace and Cooperation in Northeast Asia) นอกจากนี้ ยังมีการแถลงการณ์ร่วมในด้านต่าง ๆ อีก ๕ ฉบับ ได้แก่ (๑) สิ่งแวดล้อม (๒) เศรษฐกิจและการค้า (๓) ความร่วมมือด้านศุลกากรเพื่อความราบรื่นในการค้า (๔) ความร่วมมือด้านการเกษตร และ (๕) ความร่วมมือด้านการศึกษา ซึ่งต่อมาหลังจากปี พ.ศ.๒๕๕๘ เป็นต้นมา ทั้งสามประเทศก็มีการพบปะหารือในระดับรัฐมนตรีหลายกระทรวง โดยเฉพาะมีการเจรจาต่อรองหลายรอบเกี่ยวกับเขตการค้าเสรี จนในที่สุด ผู้นำทั้ง ๓ ประเทศเห็นพ้องกันให้เร่งเจรจาการจัดทำข้อตกลงการค้าเสรีระหว่าง ๓ ประเทศ ผ่านความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (Regional Comprehensive Economic Partnership) หรือ RCEP ที่มีประเทศร่วมเจรจา ๑๖ ประเทศ (๑๐ ประเทศในอาเซียน จีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ อินเดีย รวมทั้งออสเตรเลียและนิวซีแลนด์)
๓. ข้อสังเกต ความคลื่อนไหวที่สำคัญของกรอบความร่วมมือระหว่างจีน-ญี่ปุ่น-เกาหลีใต้ ในรอบปีนี้
๓.๑ เมื่อวันที่ ๑๒ เม.ย.๖๒ ในการประชุมหัวหน้าคณะเจรจาการค้าเสรี ระหว่างญี่ปุ่น-จีน-เกาหลีใต้ รอบที่ ๑๕ ที่จัดขึ้นในกรุงโตเกียว ทั้ง ๓ ฝ่ายได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นในประเด็นต่าง ๆ เช่น การแลกเปลี่ยนสินค้า บริการ การลงทุน และระเบียบการค้า ฯลฯ ซึ่งมีความก้าวหน้าในการเจรจาเชิงบวก จากการบรรลุฉันทามติต่อวิธีการและแผนการเจรจา ตลอดจนการวางแผนการทำงานในอนาคต โดยเฉพาะทั้ง ๓ ฝ่ายตกลงกันว่า จะยกระดับการเปิดเสรีทางการค้าและการลงทุนอย่างต่อเนื่อง ด้วยการยกระดับมาตรฐาน รวมไปถึงสร้างข้อตกลงการค้าเสรีบนพื้นฐานความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (RCEP) ที่ ๓ ฝ่ายได้บรรลุร่วมกัน
๓.๒ เมื่อวันที่ ๑๐ พ.ค.๖๒ จีนได้แสดงท่าทีโดยการเร่งการหารือความตกลงว่าด้วยเขตการค้าเสรีจีน ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ เพื่อเป็นการส่งสัญญาณเชิงบวกแห่งความร่วมมือระหว่าง ๓ ประเทศอย่างเปิดกว้าง ในการประชุมฟอรั่มว่าด้วยความร่วมมือจีน ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ปี ๒๐๑๙ (พ.ศ.๒๕๖๒) ที่จัดขึ้นในกรุงปักกิ่ง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนความร่วมมือระหว่าง ๓ ประเทศในช่วง ๒๐ ปีที่ผ่านมา ตลอดจนวางแผนความร่วมมือระหว่างทั้ง ๓ ประเทศในอนาคต โดยเน้นความร่วมมือภายใต้ลัทธิพหุภาคีและระบบการค้าเสรี
บทสรุป
ทั้งจีน ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ได้ตกลงที่จะขยายความร่วมมือด้านสังคมและเศรษฐกิจ (แม้ว่าสถานการณ์ในปัจจุบันที่ญี่ปุ่นยังมีปัญหาความขัดแย้งด้านการค้ากับเกาหลีใต้อยู่ก็ตาม) โดยเฉพาะการเร่งส่งเสริมกระบวนการเจรจาเกี่ยวกับการค้าเสรีจีน-ญี่ปุ่น-เกาหลีใต้ ภายใต้ความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (RCEP) ที่ ๓ ฝ่ายได้บรรลุร่วมกันกับ ๑๐ ประเทศในอาเซียน รวมทั้ง อินเดีย ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ (รวม ๑๖ ประเทศ) โดยจะก่อให้เกิดเขตการค้าเสรีที่มีพื้นที่ที่ใหญ่ที่สุดในโลกและสร้างมวลรวมการผลิตภายในประเทศที่มีมูลค่า ๒๒๕,๐๐๐ ล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี ซึ่งจะมีส่วนเกื้อกูลต่อประชากรจำนวน ๓,๕๐๐ ล้านคนในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก อันเป็นจำนวนครึ่งหนึ่งของประชากรทั้งหมดในโลก จึงได้เห็นพ้องร่วมกันที่จะผลักดันให้แล้วเสร็จภายในสิ้นปีนี้ ซึ่งเป็นปีที่ประเทศไทยรับหน้าที่เป็นประธานอาเซียน
ประมวลโดย พลตรี ไชยสิทธิ์ ตันตยกุล
ข้อมูลจาก
http://tcs-asia.org/?doc_id=greeting
http://thai.cri.cn/20190814/f0d5f1ee-2840-131f-9eb6-51b02a2f8fbd.html
http://www.vijaichina.com/%E0%B8%BAbook-reviews/609
http://thai.cri.cn/20190413/10a088cc-ed45-5e6a-c100-87375c08c8a2.html
http://thai.cri.cn/20190511/2387cd88-b348-a8c7-6975-cbf2cac843cb.html
http://thai.cri.cn/20190628/d5ad933f-47bd-c5f8-7df2-7ef852da1843.html
https://www.mofa.go.jp/region/asia-paci/jck/summit1005/memorandum.html