ประวัติและความเป็นมาของโครงการทุนการศึกษา มหาวิทยาลัยหัวเฉียว เมืองเซียะเหมิน สาธารณรัฐประชาชนจีน กับสมาคมวัฒนธรรมและเศรษฐกิจไทย-จีน
วันหนึ่งในปี พ.ศ. ๒๕๔๗ พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ นายกสมาคมวัฒนธรรมและเศรษฐกิจไทย-จีน ได้จัดงานเลี้ยงส่ง ฯพณฯ เอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจำประเทศไทย เดินทางกลับประเทศ ที่โรงแรมสวิสโฮเต็ล เลอ คองคอร์ด ถนนรัชดาภิเษก มีกรรมการสมาคมฯ และผู้บริหารสถานทูตจีนเข้าร่วมงานอย่างคับคั่ง
ในวาระนั้นมีเหตุการณ์แทรกซ้อนโดยบังเอิญ คือท่านจินหนิง รองอธิการบดี มหาวิทยาลัยหัวเฉียว เมืองเซียะเหมิน สาธารณรัฐประชาชนจีน ได้เดินทางมาเยือนประเทศไทย และเผชิญกับภาวะรถติดอย่างหนัก จึงลงจากรถและเข้ามาพักผ่อนชั่วคราวที่โรงแรม ได้พบกับนายไพศาล พืชมงคล กรรมการสมาคมฯ โดยการแนะนำของล่ามที่นำคณะมา หลังจากทักทายกันนายไพศาล พืชมงคล ได้เชิญท่านจินหนิงและคณะเข้าร่วมงานเลี้ยงรับรอง และได้ขออนุญาตนายกสมาคมฯ ซึ่งนายกสมาคมฯ ได้ขออนุญาต ฯพณฯ เอกอัครราชทูตจีนแล้ว คณะของท่านจินหนิงก็ได้เข้าร่วมงานเลี้ยงรับรองครั้งนั้นด้วย
พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ ได้สอบถามวัตถุประสงค์ในการเดินทางมาประเทศไทยของท่านจินหนิง ครั้นได้ทราบว่าเดินทางมาเพื่อแสวงหาลู่ทางเกี่ยวกับความร่วมมือด้านการศึกษา พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ จึงขอให้มีการประชุมร่วมกันที่สำนักงานสมาคมฯ บางโพ ระหว่างคณะของท่านจินหนิง กับคณะของสำนักเลขาธิการ สมาคมฯ
ในวันรุ่งขึ้นทั้งสองฝ่ายได้ประชุมปรึกษาหารือกัน โดยมีท่านจินหนิงและท่านจ้าวหมิงกวง เป็นผู้นำคณะฝ่ายจีน ในขณะที่นายไพศาล พืชมงคล เป็นผู้นำคณะฝ่ายไทย ผลการเจรจามีข้อยุติว่าทั้งสองฝ่ายจะร่วมกันทำโครงการทุนการศึกษา มหาวิทยาลัยหัวเฉียว ประเทศจีน โดยมหาวิทยาลัยหัวเฉียว ประเทศจีน จะให้ทุนการศึกษาเฉพาะแก่ข้าราชการเดินทางไปเรียนภาษาจีนที่มหาวิทยาลัยหัวเฉียว เมืองเซียะเหมิน ประเทศจีน เป็นเวลา ๑ ปี เป็นทุนการศึกษาแบบให้เปล่าและไม่มีเงื่อนไข มูลค่าทุนละประมาณ ๔๐๐,๐๐๐ บาท โดยจะมีการหารือกันในรายละเอียดตลอดจนการเตรียมการต่าง ๆ
ผลการหารือครั้งนั้นได้รับความเห็นชอบจากผู้บริหารมหาวิทยาลัยหัวเฉียว ประเทศจีน ซึ่งมีท่านอู๋เฉิงเย่ เป็นอธิการบดี หลังจากนั้นท่านจินหนิง ได้นำคณะมาประชุมกับสมาคมฯ ที่ประเทศไทยอีก ๒ ครั้ง และนายไพศาล พืชมงคล ก็ได้นำคณะเดินทางไปประชุมที่มหาวิทยาลัยหัวเฉียว ประเทศจีน อีก ๑ ครั้ง จนได้ข้อยุติในรายละเอียดของการดำเนินโครงการ
การดำเนินการแรกเริ่มประสบภาวะยากลำบากเพราะไม่มีระเบียบเกี่ยวกับการเดินทางไปเรียนต่างประเทศ เป็นเวลา ๑ ปีของทุนการศึกษาแบบนี้ พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ ซึ่งขณะนั้นดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีในรัฐบาล ได้ออกคำสั่งให้กระทรวงกลาโหมจัดข้าราชการจากเหล่าทัพต่าง ๆ และตำรวจ รวมทั้งสิ้น ๑๗ คน เป็นคณะนักศึกษาข้าราชการที่ได้รับทุนชุดแรก โดยให้จัดทำระเบียบต่าง ๆ รองรับกับโครงการนี้
ในปี ๒๕๔๘ ข้าราชการนักศึกษารุ่นแรกจึงได้เดินทางไปที่มหาวิทยาลัยหัวเฉียว เมืองเซียะเหมิน ประเทศจีน จำนวนทั้งสิ้น ๑๗ คน โดยสมาคมฯ ได้มอบหมายให้พลเอก วิชิต ยาทิพย์ เป็นหัวหน้าคณะนำคณะนักศึกษาไปส่งตัว
หลังจากการดำเนินโครงการปีแรกผ่านไปแล้ว ได้เกิดความตื่นตัวขึ้นในส่วนราชการต่าง ๆ อย่างเป็นขั้นเป็นตอน มีความต้องการทุนการศึกษาเพิ่มขึ้นเป็นลำดับ สมาคมฯ ได้ประสานงานกับมหาวิทยาลัยหัวเฉียว ประเทศจีน ขอรับการสนับสนุนจำนวนทุนการศึกษาเพิ่มขึ้นและได้รับอนุมัติเพิ่มขึ้นทุกปี จนกระทั่งถึงปี ๒๕๕๔ ซึ่งเป็นรุ่นที่ ๗ ก็ได้รับทุนการศึกษาถึง ๔๔ ทุน และในปี ๒๕๕๕ จำนวนทุนในรุ่นที่ ๘ ก็ได้รับอนุมัติเพิ่มขึ้นเป็น ๕๐ ทุน
ข้าราชการศิษย์เก่าที่จบการศึกษาจากโครงการนี้มีความรู้ด้านภาษาจีนที่ใช้การได้ และได้ก่อบทบาทสำคัญในการปฏิบัติหน้าที่ราชการในหน่วยงานที่สังกัด ทำให้มีความเจริญก้าวหน้าในทางราชการอย่างรวดเร็ว และก่อบทบาทอย่างสำคัญในการเสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างส่วนราชการของไทยกับหน่วยงานต่าง ๆ ของจีน
ในปี ๒๕๕๔ มหาวิทยาลัยหัวเฉียว ประเทศจีน ได้เริ่มดำเนินโครงการเชิญข้าราชการศิษย์เก่าเดินทางไปทัศนศึกษาที่ประเทศจีน เป็นเวลา ๑๐ วัน โดยฝ่ายจีนออกค่าใช้จ่ายให้ทั้งหมด สมาคมฯ ได้ขอให้ชมรมข้าราชการศิษย์เก่าคัดเลือกผู้แทนกันเองจำนวน ๑๕ คน และเชิญกรรมการสมาคมฯ โดยเฉพาะกรรมการในโครงการทุนการศึกษาจำนวน ๑๐ คน ร่วมคณะเดินทางเยือนกรุงปักกิ่งและซีอาน นับเป็นการดำเนินโครงการทัศนศึกษาครั้งที่ ๑ ซึ่งประสพความสำเร็จอย่างดียิ่ง
ในปี ๒๕๕๕ มหาวิทยาลัยหัวเฉียว ประเทศจีน ได้แจ้งแก่สมาคมฯ ว่าโครงการทัศนศึกษาจะดำเนินต่อไป และในปี ๒๕๕๕ นี้จะจัดขึ้นในเดือนตุลาคม โดยมีเส้นทางการทัศนศึกษาคือกรุงปักกิ่ง-หวู่ฮั่น-กวางโจว
ในการดำเนินโครงการทุนการศึกษานี้ ได้ดำเนินต่อเนื่องมาถึง ๘ ปีแล้ว แม้ว่ามีการเปลี่ยนแปลงผู้บริหารมหาวิทยาลัยหัวเฉียว ประเทศจีน หลายท่าน แต่โครงการนี้ยังคงดำเนินการต่อเนื่องและรุดหน้าต่อไปอย่างไม่หยุดยั้ง ทั้งได้รับการสนับสนุนอย่างแข็งขันจากสำนักงานกิจการชาวจีนโพ้นทะเล แห่งคณะรัฐมนตรี ตลอดจนรัฐบาลจีน
ผู้บริหารระดับสูงของพรรคคอมมิวนิสต์จีน กองทัพปลดแอกประชาชนจีน และรัฐบาลจีนหลายท่าน เมื่อได้เดินทางมาเยือนประเทศไทยหลายครั้งจะมีข้าราชการศิษย์เก่าทำหน้าที่ล่ามให้กับหัวหน้าคณะฝ่ายไทย ครั้นผู้นำระดับสูงของประเทศจีนได้รับทราบความเป็นมาของล่ามที่จบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยหัวเฉียว ประเทศจีนแล้ว ก็ได้แสดงความชื่นชมยินดีอย่างไม่ขาดระยะ นี่คือดอกผลความสำเร็จของโครงการทุนการศึกษามหาวิทยาลัยหัวเฉียว ประเทศจีน ดังบทนิพนธ์ที่ว่า
“กล้วยไม้มีดอกช้า ฉันใด
การศึกษาเป็นไป เช่นนั้น
แต่ดอกออกคราใด งามเด่น
งานสั่งสอนปลูกปั้นเสร็จแล้ว แสนงาม”.
สำนักเลขาธิการ สมาคมวัฒนธรรมและเศรษฐกิจไทย-จีน
๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๕
ปีการศึกษา ๒๕๔๘
ข้าราชการกระทรวงกลาโหม จำนวน ๑๑ ทุน
ข้าราชการสำนักงานตำรวจ จำนวน ๓ ทุน
พลเรือน จำนวน ๓ ทุน
รวม ๑๗ ทุน
ปีการศึกษา ๒๕๔๙
ข้าราชการกระทรวงกลาโหม จำนวน ๑๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงศึกษาธิการ จำนวน ๕ ทุน
ข้าราชการสำนักเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร จำนวน ๕ ทุน
ข้าราชการสำนักเลขาธิการวุฒิสภา จำนวน ๔ ทุน
รวม ๒๕ ทุน
ปีการศึกษา ๒๕๕๐
ข้าราชการกระทรวงกลาโหม จำนวน ๙ ทุน
ข้าราชการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จำนวน ๕ ทุน
ข้าราชการกระทรวงพาณิชย์ จำนวน ๕ ทุน
ข้าราชการกระทรวงสาธารณสุข จำนวน ๓ ทุน
ข้าราชการสำนักงานตำรวจ จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการสำนักเลขาธิการวุฒิสภา จำนวน ๑ ทุน
พลเรือน จำนวน ๒ ทุน
รวม ๒๖ ทุน
ปีการศึกษา ๒๕๕๑
ข้าราชการกระทรวงกลาโหม จำนวน ๘ ทุน
ข้าราชการสำนักงานตำรวจ จำนวน ๓ ทุน
ข้าราชการกระทรวงสาธารณสุข จำนวน ๒ ทุน
ข้าราชการกระทรวงพาณิชย์ จำนวน ๔ ทุน
ข้าราชการสำนักเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร จำนวน ๒ ทุน
ข้าราชการสำนักเลขาธิการวุฒิสภา จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงศึกษาธิการ จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จำนวน ๒ ทุน
ภาคเอกชน จำนวน ๑ ทุน
รวม ๒๔ ทุน
ปีการศึกษา ๒๕๕๒
ข้าราชการกระทรวงกลาโหม จำนวน ๖ ทุน
ข้าราชการกระทรวงสาธารณสุข จำนวน ๒ ทุน
ข้าราชการกระทรวงอุตสาหกรรม จำนวน ๒ ทุน
ข้าราชการกระทรวงยุติธรรม จำนวน ๒ ทุน
ข้าราชการกระทรวงพาณิชย์ จำนวน ๕ ทุน
ข้าราชการสำนักเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการสำนักเลขาธิการวุฒิสภา จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงศึกษาธิการ จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จำนวน ๒ ทุน
ข้าราชการกระทรวงการคลัง จำนวน ๑ ทุน
สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน จำนวน ๒ ทุน
สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา จำนวน ๒ ทุน
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จำนวน ๒ ทุน
รวม ๒๙ ทุน
ปีการศึกษา ๒๕๕๓
ข้าราชการกระทรวงกลาโหม จำนวน ๑๐ทุน
ข้าราชการสำนักงานตำรวจ จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงสาธารณสุข จำนวน ๒ ทุน
ข้าราชการกระทรวงอุตสาหกรรม จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงยุติธรรม จำนวน ๔ ทุน
ข้าราชการสำนักเลขาธิการวุฒิสภา จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงศึกษาธิการ จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จำนวน ๔ ทุน
สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน จำนวน ๓ ทุน
กรมราชทัณฑ์ จำนวน ๑ ทุน
โรงเรียนจิตรลดา จำนวน ๑ ทุน
ภาคเอกชน จำนวน ๑ ทุน
รวม ๓๐ ทุน
ปีการศึกษา ๒๕๕๔
ข้าราชการกระทรวงกลาโหม จำนวน ๑๒ ทุน
ข้าราชการสำนักงานตำรวจ จำนวน ๓ ทุน
ข้าราชการกระทรวงสาธารณสุข จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงอุตสาหกรรม จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงยุติธรรม จำนวน ๓ ทุน
ข้าราชการสำนักเลขาธิการวุฒิสภา จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการสำนักเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงพาณิชย์ จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงศึกษาธิการ จำนวน ๓ ทุน
ข้าราชการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จำนวน ๒ ทุน
สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน จำนวน ๔ ทุน
ข้าราชการกระทรวงการคลัง จำนวน ๑ ทุน
กรมราชทัณฑ์ จำนวน ๑ ทุน
สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี จำนวน ๑ ทุน
สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ จำนวน ๒ ทุน
ภาคเอกชน จำนวน ๕ ทุน
รวม ๔๒ ทุน
ปีการศึกษา ๒๕๕๕
ข้าราชการกระทรวงกลาโหม จำนวน ๑๔ ทุน
สำนักงานตำรวจแห่งชาติ จำนวน ๒ ทุน
ข้าราชการสำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร จำนวน ๒ ทุน
ข้าราชการสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงยุติธรรม จำนวน ๔ ทุน
ข้าราชการกระทรวงศึกษาธิการ จำนวน ๔ ทุน
ข้าราชการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จำนวน ๒ ทุน
ข้าราชการสำนักตรวจเงินแผ่นดิน จำนวน ๓ ทุน
ข้าราชการกระทรวงการคลัง จำนวน ๒ ทุน
ข้าราชการกระทรวงมหาดไทย จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงพาณิชย์ จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการกระทรวงคมนาคม จำนวน ๔ ทุน
ธนาคารแห่งประเทศไทย จำนวน ๔ ทุน
ข้าราชการสำนักงานศาลปกครอง จำนวน ๒ ทุน
สำนักงานอัยการสูงสุด จำนวน ๑ ทุน
สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ จำนวน ๒ ทุน
การสื่อสารแห่งประเทศไทย จำนวน ๑ ทุน
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ จำนวน ๑ ทุน
ข้าราชการที่ทำการปกครองจังหวัดสุโขทัย จำนวน ๑ ทุน
สำนักงานสำนักบริหารยุทธศาสตร์ กลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนบน 2
จำนวน ๑ ทุน
ภาคเอกชน จำนวน ๖ ทุน
รวม ๖๐ ทุน
ตั้งแต่ปี ๒๕๔๘-๒๕๕๕ มหาวิทยาลัยหัวเฉียว สาธารณรัฐประชาชนจีน ได้มอบทุนการศึกษาภาษาจีนเบื้องต้นให้แก่ข้าราชการไทย รวมทั้งสิ้น ๒๕๗ ทุน